maandag 7 mei 2007

Is het Geheim van de Saramaccarivier onthuld?

Het echtpaar Hortense en Horatio Treurniet bij Fort Zeelandia foto://Maureen Chin A Moei

'Ik herhaal: de keizer is naakt!'

PARAMARIBO/AMSTERDAM - Er is een heftige (interne) polemiek ontstaan over Het Geheim van de Saramacca Rivier, de nieuwe film van Pim de la Parra. Het begon eigenlijk met de recensie van de Ware Tijd-journalist Afra Accord die kernachtig erop neerkwam: ‘Het Geheim van de Saramacca blijft voor altijd geheim’ En: ‘Dat twee van die acteurs de hoofdrol spelen, is wel duidelijk, maar wat hun rol in de film is, niet.’
Toen kwam Carla Tuinfort – the Godmother of Egi Du – het dunnetjes overdoen en schoot in dezelfde krant de lucht in met: ‘
Pim de la Parra maakt monumentale minimal movie.’ Dit was reden voor Henry Carbière Falls, oud-cursist van de Surinaamse Filmacademie (SFA), te stellen in een e-mail aan oud-cursisten én de leiding van SFA: ‘Als ik dit moet geloven dan heeft er tussen wat ik heb gezien in CCS en het eindproduct in Thalia klaarblijkelijk een wonder plaatsgevonden.’
SFA-oprichter Pim de la Parra
reageert met: ‘Beste Henry. Waarom kun jij er niet van uit gaan dat er inderdaad "een Wonder" plaatsgreep tussen vrijdagavond 2 maart en zondagavond 29 april?’

Carbière Falls wil een discussieavond over de kwaliteiten van wat De la Parra allemaal lapt onder het vaandel van de SFA. En die kan hij krijgen ook. ‘Er zullen microfoons zijn, zodat er sprake kan zijn van een levendige openbare discussie met geïnteresseerd publiek, filmstudenten en programmamakers uit de audiovisuele branche’, schrijft De la Parra. En Carbière Falls komt ‘graag de knuppel in het hoenderhok gooien’. Maar hij kon niet laten om alvast te schrijven: ‘Ik heb het ooit al eens gezegd en herhaal het weer. De keizer is naakt!’. Maar ook over Tuinfort: ‘Ik weet niet wat Carla gerookt of geslikt heeft tijdens de film, maar ik hoop dat ze er nog wat van over heeft.’

Hieronder volgen integraal de polemiekdelen:

Eerst stuurde Kenneth 'Kenny G' Gooswit de dWT-recensie van Tuinfort in de mailing:

Pim de la Parra maakt monumentale minimal movie

door Carla Tuinfort

02/05/2007
Paramaribo - De complete versie van Het geheim van de Saramaccarivier werd afgelopen zondag vertoond in Thalia.

Het verschil met de eerste versie, die 24 april in première ging, zijn de innerlijke monologen van het mannelijke personage professor Horatio Treurniet (Kenneth Herdigein). Het Surinaamse filmgenie Pim de la Parra heeft met zijn film Het geheim van de Saramaccarivier een echte psychologische thriller neergezet. Met deze film heeft de filmer zijn meesterschap in filmmaken aangetoond. Bij minimal movies worden met minimale middelen films geproduceerd. Desondanks heeft De la Parra het gepresteerd om de complexiteit van het liefdesthema en de natuurlijke schoonheid van Suriname op realistische en humoristische wijze uit te beelden.
De film gaat over de liefde. Dr Horatio Treurniet en zijn vrouw Hortence proberen op hun vakantie in hun geboorteland (Suriname) hun tweeëntwintigjarig huwelijk, compleet met vreemdgaan van allebei, te redden. Om hen heen gebeurt van alles: andere echtelijke ruzies, overspel, drugs, moord. Het publiek herkent sommige van die situaties en lacht soms uitbundig en soms verlegen.
Geliefden spelen en plagen wanneer ze jong zijn; twijfelen en plegen zelfs bedrog zoals bij de Treurniets. Wanneer een andere vrouw niet gediend is van het overspel van haar man, schiet ze hem in de film dood. Een typisch dramatisch verschijnsel. Horatio die alles wil geven, maar toch wordt afgewezen, omdat Hortence, zijn vrouw, vrij wil zijn om haar eigen ding te kunnen doen in haar eigen tijd, zonder dat die vrijheid haar het huwelijk kost.
Horatio Treurniet is ontwikkelingsspecialist. Op een congres komen de geleerden ook niet uit de ontwikkelingsproblematiek. Een van hen merkt zelfs op dat, als je het denkt te weten, dan weet je het niet, dus wat denken wij allemaal wel te weten.
De longshots in de film brengen de mooie gevellijn van Paramaribo, alsook de uitgestrektheid van het district Saramacca en de kracht van de Saramaccarivier tot uiting. In tien dagen tijd heeft De la Parra met zijn workshop acteurs en actrices een Surinaamse fictionele documentaire gemaakt die binnenkort op het prestigieuze internationale filmfestival te Utrecht, Nederland zal worden vertoond.
Voor de innervoices van dr Treurniet en z’n vrouw tekenden de schrijfster Astrid H. Roemer en Pim de La Parra. Het prachtige licht en het mooie geluid zijn verzorgd door overgevlogen Nederlandse technici, te weten cameraman Tom Erisman en geluidsman Leo Franssen. De muziek is van een internationale allure en gecomponeerd door Beppe Costa. De film eindigt zoals het begon, met het goudbruine wassende water van de Saramaccarivier.-.

Als reactie hierop brandde Henry Carbière Falls los:

Wellicht is het een idee om met een groep ex-studenten van de SFA en/of medewerkers van Het geheim........ eens de film te analyseren. Pim en Arie zouden dat middels een soort workshop cq. extra les of wat dan ook kunnen doen. Ik struikel enigszins over de superlatieven van enkele journalisten. Ik heb vanwege werk en autopech de voorstellingen in Thalia gemist, maar heb wel de film in CCS gezien. Als ik de desbetreffende artikelen moet geloven dan heeft er tussen wat ik heb gezien in CCS en het eindprodukt in Thalia klaarblijkelijk een wonder plaatsgevonden. Ook komen de reacties van veel mensen die de film hebben gezien totaal niet overeen met de artikelen.
Monumentale movie? Euuhh.......................? Het zal te wijten zijn aan mijn jeugdige naïviteit en onnozelheid, maar ik zie het niet. Daarom wil ik me gaarne laven aan de wijsheden en inzichten van enkele cinefielen. Overigens zou het wat constructiever zijn als de mensen die tegen Pim hebben gezegd dat ze de film geweldig vonden en vervolgens in een gesprek met mij de film finaal afkraken dat laatste ook gewoon tegen Pim zouden zeggen. Dat zou de ontwikkeling van de film in Suriname ten goede komen.

Een broederlijke kus aan u allen en ik zit al schrap voor de hoon en het verbaal geweld dat ik ongetwijfeld over mij heen zal krijgen.

Henry Carbière Falls


Waarop hij een reactie loskreeg van Iwan Haverkamp:

Toen ik Ala Di deed was het een ervaring die in zoverre de moete waard was, dat ik heb mogen ontdekken dat ik nog meer capaciteiten had dan ik dacht. Daarvoor dank ik Borger voor zijn ondersteuning want zonder dat had ik deze mogelijkheden van mij niet ontdekt.
Pim dank ik dat hij mij net als een mediabaas heeft gewezen op de mogelijkheden van mijn stem.
Ik heb daarna de moeite genomen om Ala Di technisch te bekijken, zeer zeer kritisch te zijn over mezelf. En dit omdat ik mij niet kon voorstellen dat er kijkers waren die Ala Di fantastic vonden als film.
Ik heb de tekortkomingen bekeken, de fouten geanalyseerd en in ieder geval niet tot de conclusie die velen in de samenleving hebben.
Hetzelfde heb ik gedaan met "" Het geheim van de Saramacca"" . Daar zeg ik een echte PIMIAANSE film en verder moet ik akkoord gaan met het commentaar van Carbiere Falls.
Schande vind ik de reden die is opgegeven over het ontbreken van de innerlijke monologen. Niet goed, absoluut niet. Dat verwacht je niet van professionals, tenminste ik ga ervan uit dat wij dat graag willen zijn.
In ieder geval is onderweg een goed stuk mening vorming, en ik ben benieuwd als Pim en Arie de ballen zullen hebben om de uitdaging van Carbiere op te nemen. Maar ach, het hoeft ook niet.
Ik werk in ieder geval aan iets dat meer moet worden dan dat.

***

Toen reageerde Pim de la Parra met een toch wel qua lengte momumentaal antwoord:

Beste Henry,

Dank voor je mail, die ook door Arie werd gelezen.

Waar maak jij je druk over?, vragen wij ons af. Waarom kun jij er niet van uit gaan dat er inderdaad "een Wonder" plaatsgreep tussen vrijdagavond 2 maart in het CCS en zondagavond 29 april in Theater THALIA?

Voordat je de kans hebt benut om de kantklare vertoningsgerede film onder ideale
omstandigheden als co-investor (door je gratis aan de SFA & het FIP geschonken
creatieve energie) met eigen ogen te bezichtigen, wil je liever afgaan op recensies en andere particuliere opinies over HET GEHEIM VAN DE SARAMACCA RIVIER
en alles wat daarmee verband houdt.

Je goedbedoelde voorstel kunnen wij momenteel niet honoreren, vanwege de drie volgende motieven, die een voor een voor zichzelf kunnen spreken:

MOTIEF 1 = De Ambassade van het K.der N. organiseert een SPECIALE VERTONING van deze film, ergens in de derde of vierde week van Mei in het CCS. Toegang gratis. Dit zal zowel door de Ambassade via dagblad-advertenties als door een Persbericht van SFA & FIP worden bekendgemaakt. Na de voorstelling is er een Pauze, (15 minuten), waarna diegenen onder het publiek die producer en regisseur en acteurs & monologen-schrijfster nog aan de tand willen voelen, daartoe ruim een uur lang de gelegenheid zal worden geboden in de CCS-gehoorzaal.

Er zullen microfoons zijn, zodat er sprake kan zijn van een levendige openbare discussie met
geinteresseerd publiek, filmstudenten en programmamakers uit de audio-visuele branche. Vanzelfsprekend hopen wij dat flink wat SFA-cursisten van het eerste leerjaar deze tweede projectie van onze complete, definitieve filmversie zullen willen bijwonen. Om daarna ook te kunnen deelnemen aan het FILM-DEBAT dat wij aan de hand van deze openbare vertoning graag op gang willen helpen. Hierbij geruggesteund door de culturele afdeling van de Nederlandse Ambassade, die ook deze tweede lange experimentele Surinaamse film zoals bekend middels een financiele bijdrage van het Ministerie voor Ontwikkelingssamenwerking mogelijk maakte.

Aangezien Arie en ik vanwege de hectiek rond onze premiere-problemen geen kans meer zagen om een Persconferentie te beleggen enkele dagen voor aanvang van het Festival, kan deze gratis toegankelijke voorstelling van HGvdSR met het geplande discussie-uurtje kort daarna, door de plaatselijke mediawerkers benut worden als betrof het een "Persconferentie" met de makers en de acteurs over de juist gepresenteerde nieuwe Surinaamse experimentele minimal movie.

Waarover dankzij een speling van het lot via het ANP in alle grote dagbladen in Nederland werd bericht = zij het niet juist weergegeven = zodat "heel Nederland" nu weet, dat er een Surinaamse minimal movie van filmmaker Pim de la Parra en producer de Surinaamse Film Academie en het Film Instituut Paramatibo eind september/begin oktober op het Nederlands Film Festival in Utrecht zijn Nederlandse premiere zal beleven. Op z'n Hollandsch gezegd: "Tel Uit Je Winst".

Uit de talloze reacties die wij dagelijks uit Nederland ontvangen, blijkt dat THE SECRET OF THE SARAMACCA RIVER vrijwel iedereen op de een of andere manier aanspreekt en nieuwsgierig maakt. Zelfs mijn 10-jarige kleinzoon Jimmy reageerde per e-mail met de tekst: "Leuk onderwerp, zeg.") WAT WIL EEN FILMMAKER NOG MEER?

Ergo: Dan en daar in het CCS kunnen al jouw initiatieven worden gerealiseerd, beste Henry. Zo je wilt kunnen we de zaal & de bar zelfs tot 24:00 uur openhouden.

De culturele attache Jaap Veerman en Ralf van de Beek van de Ned. Amba hebben ons er van overtuigd dat zij = in het kader van dit educatief/productioneel SFA/FIP-project onder het Motto "Leren door (te) Doen" = er graag toe bijdragen, dat er binnen de in lichte beroering verkerende kringen van het audiovisuele beroepsveld in Suriname genoeg gelegenheid zal bestaan om met elkaar in openbare discussie te kunnen treden. Dat kan hier nu idealiter in het Tweede Deel van de komende gratis toegankelijke Speciale Vertoning van deze fictionele documentaire EL SECRETO DE LA RIBIERA SARAMACCA in het CCS.

En uiteraard gaan Arie en ik er van uit, Henry, dat jij deze inmiddels vierde openbare vertoning via beamprojectie nu wel zal durven/kunnen/willen bijwonen.
Over een film = of een roman of een toneelstuk of een ander zogenaamd software kunstproduct = valt toch alleen maar serieus te praten en van gedachten te wisselen, wanneer de opinie-makers & beoordelaars & kritikasters de betreffende film OOK DAADWERKELIJK VAN BEGIN TOT EIND HEBBEN GEZIEN. Ik kan me niet voorstellen dat jij het hier niet hartgrondig mee eens zult zijn.

MOTIEF 2 = Al een jaar lang zijn wij bezig te onderhandelen over een gastdocentschap van Ernie Tee, docent Filmhistorie & Filmanalyse alsook coordinator propedeuse aan de Nederlandse Film en Televisie Academie in Amsterdam. Hij is ook de schrijver van het boek over de geschiedenis van deze NFTA, "Passie en Professie" (2002), waarvan jij uit mijn handen in ons leslokaal "Ons Erf" begin 2006 in fotokopie het hoofdstuk ontving over de Nieuwe Golf Nederlandse filmmakers. En over het filmblad SKOOP, waarvan ondergetekende anno 1962/63 mede-oprichter & eind-redacteur was.

We kwamen al overeen dat Ernie Tee gedurende zijn verblijf alhier in elk geval ook WAN PIPEL onder de loep zal nemen. En dat zal nu ook zeker de films HORI YU SREFI = BLIJF JE ZELF en HET GEHEIM VAN DE SARAMACCA RIVIER en de eerstvolgende producties HALLO PARAMARIBO en HET LAATSTE VERLANGEN betreffen.

Het ziet er echter niet naar uit, dat Ernie Tee = die door de directeur van de NFTA wordt vrijgemaakt om drie of vier weken hier onder auspicien van SFA & FIP te verblijven voor het geven van Short Courses Filmgeschiedenis en Filmanalyse = nog dit jaar hier zal zijn. Wel kan ik je ervan verzekeren, beste Henry, dat deze leergang "Filmanalyse" Het Puikje Van De Zalm is en dat je heel goed aan je trekken zult komen als deelnemer aan deze Korte Cursus. Ook ik zal gretig al zijn lessen bijwonen.

Beste Henry, zolang jij maar zo subliem en onovertroffen als in ALA DI... en HGvdSR de rollen wilt neerzetten die ik op jou kan bedenken, dit jaar liefst nog in twee lange films {HALLO PARAMARIBO en HET LAATSTE VERLANGEN }, zolang deert het mij niet echt, dat jij zo te merken eerder op de opinies & meningen van anderen, derden, af wilt gaan, zonder zelf goed bewapend te willen zijn door persoonlijke waarneming, feitenonderzoek en het gerduld dat nodig is voor een evenwichtige kijk op een filmwerk waarin jij (en Charisse) als "Diego" en "Lola" sleutelrollen vertolken.
In het klassieke drama is jullie scene een zgn. "pivotal scene", oftewel een voor de vervulling van het drama "onvermijdelijke" scene; een zgn sleutelscene, waar alles om draait en waardoor er een Omslag in de vertelling ontstaat.

MOTIEF 3 = Nu onze film alle zeilen in de wind heeft gekregen door de naamsbekendheid in Nederland (intrigerende titel) en de succesvolle ontvangst door uitverkochte zalen bij de premiere in het land van productie Suriname, valt te voorspellen dat dit succes zich ook bij de twee premiere- voorstellingen in Utrecht zal voortzetten.

Vandaag ontving ik al een aanbieding van een Nederlandse DVD-distributeur, die eerder de Pim de la Parra Collection van vijf films op de markt bracht.
+ Wij willen wachten totdat deze film in Nederland zal zijn gepresenteerd, voordat we onze energie zullen besteden aan allerlei speculaties over de artistieke kwaliteit en/of het mogelijke internationale arthouse succes van HET GEHEIM VAN DE SARAMACCA RIVIER.

Kenneth Herdigein kan namelijk best een Nominatie voor een Gouden Kalf krijgen voor zijn fenomenale rol van Prof. Horatio Treurniet, en in principe zelfs winnaar zijn in de categorie "beste acteur in een hoofdrol van een (surinaams)-nederlandse (nederlandstalige) film".

Ook Beppe Costa kan een Gouden Kalf veroveren voor zijn schitterende musical score.

Idem dito Tom Erisman, Leo Franssen. Arie Verkuijl, Ajai Kali, Astrid H. Roemer en ondergetekende, in de betreffende categorieen.

Je zult begrijpen en aanvoelen dat wij geen deals willen sluiten voordat in de tweede week van oktober bekend zal zijn hoe de film in Utrecht zal zijn ontvangen.

Over je voorstel wil Arie Verkuijl nog laten weten, dat het volgens hem van belang is om het "bezinksel" van het eerste SFA-cursusjaar 2005/2006 gewoon rustig te laten bezinken op de bodem van de put waar het zich nu kennelijk bevindt. Hij en ik zijn niet van plan om in dat bezinkel te gaan roeren, want dat zou de zaak alleen maar vertroebelen, terwijl wij juist naar helderheid en transparantie neigen en streven.

Waarvan hierbij akte. Dank voor je aandacht, Henry & tot later.

Hartelijke groeten,

Pim de la Parra Sr.
namens de SFA en het FIP


Nogal altijd licht sarcastisch diende Henry hem van dupliek:

Ome Pim, dank voor de reactie. Ik spreek mijn wens uit dat er op de bewuste avond in CCS er een echte discussie zal plaatsvinden en ik neem graag de taak op me om de knuppel in het hoenderhok te werpen door mijn twijfels uit te spreken of Het geheim....wel een goede film is. Als het doel was om een goede film af te leveren, dan hadden jij en Arie NOOIT de film mogen vertonen zonder de innerlijke dialogen van Kenneth. Toen ik stopte met Suriname Vandaag kreeg ik opmerkingen van: maar je kwam op TV! Alsof met mijn gezicht op TV komen het doel is. Dit gevoel bekruipt me enigszins met jou (en Arie?). Er moet coute que coute een produkt worden afgeleverd voor het witte doek, ongeacht de kwaliteit. Ik ben niet het type: omdat het een Surinaams produkt is moet ik het goed vinden. Ook niet het type: omdat het een Pim film is moet ik het goed vinden. Ik geloof in een kritisch oog. Ik heb het ooit al eens gezegd en herhaal het weer. De keizer is naakt!

In CCS hebben wij de discussie gehad over scripts en draaiboeken. Jij gaf aan dat dat niet te doen zou zijn en een film onnodig duur zou maken. Ik heb daar nog steeds mijn twijfels over. Met een eenvoudig script als leidraad zou Het geheim..... een veel sterkere film zijn geweest. Nu krijg je achteraf de reacties: had ik maar dat gezegd of dat gedaan. Kenneth heeft jou vele male verzocht om iets van een script en Helen Kamperveen gaf aan niet met je te willen werken vanwege het ontbreken van scripts. Dit zijn ervaren acteurs die het belang van een script inzien. Waarom hebben mensen dan de moeite genomen (en een flink bedrag gespendeerd) om een cursus script schrijven te volgen op de SFA? Mijn punt is door wat meer tijd te nemen in de voorbereidingen van een film, door serieus aan een verhaallijn te werken en een script te hebben met ruimte tot improvisatie kan de kwaliteit van de Surinaamse film met sprongen vooruit gaan. Er zijn mensen die niet willen acteren, of filmen, maar die wil een script zouden willen en kunnen schrijven. Maak daar gebruik van.

Als cinematografische vingeroefening zal Het geheim......... voor de liefhebber een leuke film zijn. Wederom een leuk experiment en zeker beter dan Ala di. Maar om te spreken over een monumentale film? Ik weet niet wat Carla gerookt of geslikt heeft tijdens de film, maar ik hoop dat ze er nog wat van over heeft. En ik hoop dat je opmerking van een gouden kalf gekscherend bedoeld is. Je spreekt over de hoge verwachtingen en nieuwsgierigheid uit het buitenland en van je zoontje. Wat wil een filmmaker nog meer? Me dunkt die verwachtingen waar te maken en ik heb mijn twijfels of dat lukt met Het geheim........ Wellicht over 100 jaar zal het een monumentale film genoemd worden. Wie weet. Ik zou zeggen snij onder het genot van een glas Absint een oor af en bespoedig dat proces. Als filmmaker zou ik willen dat een groot publiek mijn film begrijpt of op zijn minst waardeert en niet slechts mijn slaafse discipelen. Je geeft aan dat ik niet moet afgaan op enkele negatieve reacties? Lieve Pim, ALLE mensen die ik sprak en die ik vandaag weer op straat tegen kwam vonden het een beroerde film! Of om de woorden van mijn moeder te gebruiken: een kutfilm! Wat moet ik dan denken van die reacties? Wat een simpele mensen dat ze geen oog hebben voor hogere kunst en cultuur? Wel.....

Laat me je alvast de wind uit de zeilen nemen. Wie denk Henry Carbière Falls wel dat hij is? Type Pim in en je krijgt een paar duizend hits op Google en een enorme filmografie en wat heeft die Henry Carbière Falls nu gedaan? Klopt. Die geef ik je. Maar ik ben wel zo arrogant om te zeggen dat ik weet wat kwaliteit is en wat een goede film is. Ik heb marketing gestudeerd. Als ik een reclamecampagne heb die alleen door mij of mijn medewerkers begrepen wordt is het een slechte campagne, ondanks het feit dat wij het een geweldige en fantastische campagne vinden. Mijn vingers jeuken letterlijk om te bewijzen dat het wel kan. Helaas heb ik een bedrijf en de verantwoordelijkheid over een kind zodat mijn tijd en opties zeer beperkt zijn. Ik hoop echter nog steeds dat we met een paar filmfanaten bij elkaar kunnen komen en samen iets kunnen doen.

Ome Pim jij bent nog steeds de vader van de Surinaamse film en Wan Pipel was pas een monumentale film! Maar het is een schande dat er in al die generaties na jou er niet één Surinaamse film is gemaakt die zelfs maar in de schaduw van Wan Pipel kwam. Wel ik hoop dat ik met een paar andere enthousiastelingen cinematografisch vadermoord kan plegen door een nieuwe monumentale Surinaamse te film maken. Wie joint?

Zoals mijn zeer gewaardeerde naamgenoot Henry Strijk aangaf, discussie is goed.

We zien elkaar spoedig in CCS.

Een warme groet.
Henry Carbière Falls


Dus mensen het wordt spannend. Of Carla Tuinfort gerookt heeft of niet, kunnen we niet beoordelen. Wel kunt u – die de film heeft gezien - vertellen of de keizer al dan niet naakt is. Laat een reactie achter!